Aleksandra Janiszewska o sztuce
Obraz Sandro Botticellego do niedawna stanowił dla mnie trudną do rozwiązania zagadkę. Tytuł, “Oszczerstwo według Apellesa”, wyraźnie narzuca alegoryczną wymowę kompozycji. Gdzie jednak jest personifikacja tytułowego Oszczerstwa? Dotąd wydawało mi się, że jest nią postać odzianej na czarno kobiety. Brzydkiej, starej, nieprzyjemnej, spoglądającego za siebie z grymasem na ustach. Cóż bardziej adekwatnego do ukazania całego…
Giotto di Bondone uznawany jest za reformatora sztuki, tego który na nowo wprowadził idee naśladowania natury do malarstwa. Artysta tworzył na samym początku XIII wieku, w czasach średniowiecza. Jednak jego dzieła komponowane są wedle zasad, które na dobre rozwiną się w renesansie. Zaskakuje przede wszystkim jego zdolność do budowania wrażenia głębi przestrzennej, ale także i…
Kiedy nadciąga lato, w powietrzu unosi się zapach nagrzanej trawy, a soczyście zielone liście kołyszą się na wietrze, lubię spoglądać na obrazy Friedricha. Oferują mi to, czego szukam w kontakcie z przyrodą. Wyciszenie, odpoczynek i nieśpieszną kontemplację świata. Wszystko to, czego miasto odmawia mi w upalne dni, tętniące hałasem i rozgrzanym betonem. Jednym z takich…
Przez długi czas nie wiedziałam co myśleć o tym obrazie. Drażniła mnie jego pompatyczność, zaburzona logika strzałów z luf umieszczonych tuż przy sercach skazańców oraz ich niewyraźnie ukazane twarze. Podobał mi się za to sposób przedstawienia plutonu: mundury, rytmiczność ustawienia i obecność tego jednego żołnierza, który przeładowuje broń. Stoi z boku, zwrócony w stronę widza,…
Ten obraz wzbudził ostatnio kontrowersje na skalę międzynarodową. Niemiecka partia Alternative für Deutschland wykorzystała go w swojej kampanii przed wyborami do Europarlamentu. Fragment sceny umieszczono na plakatach i opatrzono hasłem: “aby Europa nie została Eurabią!”. Wywołało to sprzeciw właściciela obrazu – Clark Art Institute w Williamstown w USA, który potępił takie polityczne wykorzystywanie wizerunku. Czym…
Jak myślicie, z czego jest wykonany ten przedmiot? Dla ułatwienia dodam, że to aztecka tarcza wykonana na początku XVI wieku. Kolorowy stwór jest identyfikowany jako kojot, zwierzę opiekuńcze wojowników azteckich. Inni uważają, że to przedstawienie monstrum wodnego Ahuitzotla. Stąd przypuszczenie, że tarcza należała do króla o tym samym imieniu. Ostatniego władcy sprawującego rządy przed inwazją…
O tym jak postrzegane były symbole związane z seksualnością w późnym średniowieczu niespodziewanie wiele uczą nas odznaki pielgrzymie i świeckie, znajdowane przez archeologów. Świeckie odznaki konfrontują nas z aspektem codziennego życia, który do tej pory pozostawał w znaczącej mierze nieznany. Milczały o nich źródła pisane, a same przedmioty zachowały się w niewielu egzemplarzach. Wykorzystane w…
Maria Ludwika Gonzaga (1611–1667), księżna Mantui i Nevers, przyszła królowa Polski, wychowała się w rodowych włościach w Burgundii. Jej ojcem chrzestnym został niewiele od niej starszy Ludwik XIII (1601–1643), król Francji. O jej rękę zabiegał w 1627 brat króla, Gaston Orleański (1608-1660) oraz w 1634 – Władysław IV Waza. W obu przypadkach bez powodzenia. Zanim…
To jedno z moich ulubionych przedstawień momentu zmartwychwstania. Jej autorem jest mistrz Francke, dominikanin działający głównie w Hamburgu. Przy komponowaniu tej sceny zdaje się być zaabsorbowany nie tylko tajemnicą przezwyciężenia śmierci, ale również aspektem praktycznym. Zanim Chrystus przyjmie pozę triumfatora, jakoś musi wydostać się z grobu. Dosłownie gramoli się z dziury w ziemi. Pilnujący go…
Nadchodzi Wielkanoc. Oto “Ecce Homo” Maartena van Heemskercka, tryptyk zamówiony przez małżeństwo Drenckwaert z Dortrechtu w 1644. Miał im służyć jako kommemoracja, czyli upamiętnienie ich pobożności, a także jako środek do uzyskania zbawienia. Mąż i żona, umieszczeni po obu stronach głównej kwatery, modlą się w obliczu sceny z Pasji. W centrum rozgrywa się epizod z…